دستورالعمل تفویض اختیارات وزارت کشور به استانداران
در خصوص صدور مجوز برگزاری تجمعات
مقدمه:
قانون اساسی آزادی بیان، قلم، تجمع، تشکیلات و... را برای عموم شهروندان پذیرفته و چارچوب‌های آنرا نیز تعیین نموده و تنها دو شرط را برای فعالیت گروهها اعلام کرده است که عبارتند از: اولاً این فعالیت‌ها مخل به مبانی اسلام و حقوق عمومی نباشد و ثانیاً مسلحانه نباشد.
براساس دو شرط مذکور قانون فعالیت احزاب، جمعیتها، انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی مصوب 7/6/1360 مجلس شورای اسلامی و آئین نامه اجرایی قانون مذکور مصوب 30/3/1361، راههای قانونی برگزاری تجمعات و راهپیماییها را ارائه نموده اند، تا کلیه گروهها و شهروندان جمهوری اسلامی ایران بتوانند از حقوق قانونی خویش بهره مند شوند.
با توجه به ضرورت تمرکززدایی و لزوم سرعت بخشیدن در پاسخگویی به شهروندان، دستورالعمل تفویض اختیار صدور مجوز برگزاری تجمعات به استانداران، در 15 ماده و 6 تبصره ابلاغ می‌گردد تا با اجرای آن موجب سرعت عمل در پاسخگویی به شهروندان و افزایش نقش نمایندگان عالی دولت در استانها و به تبع آن احساس مسئولیت فزونتر آنان گردد.
( ماده 1 )
الف ـ توضیحات و تعاریف مربوط به دستورالعمل تفویض اختیارات وزیر کشور در خصوص برگزاری تجمعات به استانداران که از این پس دستورالعمل نامیده می‌شود.
ب ـ قانون فعالیت احزاب، جمعیتها، انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی مصوب 7/6/1360 در این دستورالعمل قانون احزاب نامیده می‌شود.
ج ـ آئین نامه اجرایی قانون مذکور در بند الف، در این دستورالعمل آئین نامه اجرایی قانون احزاب نامیده می‌شود.
د ـ منظور از برپایی تجمع، تجمعات مذکور در قانون احزاب و آئین‌نامه اجرایی آن است.
هـ ـ تجمعاتی که تحت عناوین و اشکال دیگر، نظیر تحصن، همایش یا عناوین مشابه برگزار شود، اما دارای ماهیت سیاسی باشد، از نظر این دستورالعمل تجمع تعریف می‌شود.
و ـ هرگونه تجمع که دارای ماهیت سیاسی نیست، و جنبه فرهنگی، هنری، مذهبی و... داشته باشد، از مفاد این دستورالعمل خارج بوده و در صورت نیاز به اخذ مجوز باید از طریق مجاری ذیربط مورد اقدام قرار گیرد. بدیهی است سازمان ذیربط موظف است در صورت برگزاری مراسم در فضای باز، قبل از صدور مجوز، مراتب را با استانداری هماهنگ نماید تا تمهیدات لازم بعمل آید.
ز ـ برگزارکنندگان هرگونه تجمع که با عناوین دیگر نظیر: فرهنگی، هنری، مذهبی و... برگزار شود، اما از آن استفاده سیاسی بعمل آید، مشمول ماده 15 این دستورالعمل یا تبصره ذیل آن خواهند شد.
( ماده 2 )
برای برگزاری مراسم در مکان‌های سرپوشیده یا محصور که تجمع در آنها تظاهر بیرونی ندارد، نیاز به اخذ مجوز ندارد، اما حداقل دو روز قبل از برگزاری مراسم، مراتب باید به استانداری مربوطه اطلاع داده شود.
تبصره ـ روزهای تعطیل جزو دو روز مورد نظر در ماده 2 این دستورالعمل به حساب نمی آید.
( ماده 3 )
برای تشکیل اجتماعات و سخنرانی‌ها در میادین، پارک‌ها و کلیه نقاطی که تمام یا قسمتی از تجمع تظاهر بیرونی داشته باشد، باید طبق ماده 6 قانون احزاب، مجوز کتبی استانداری دریافت شود.
تبصره 1 ـ صدور مجوز توسط هر یک از استانداریها، فقط در محدوده استان مربوط و برای زمان و محلی که در نظر گرفته شده است اعتبار دارد.
تبصره 2 ـ برای برگزاری مراسمی که در سرتاسر کشور برگزار می‌گردد، متقاضیان باید درخواست خود را مستقیماً به وزارت کشور ارائه نمایند تا از طریق مرکز اقدام شود و در صورت ارائه آن به هر یک از استانداریها، استانداری باید ظرف 48 ساعت مراتب را به وزارت کشور منعکس نماید.
( ماده 4 )
به منظور اعمال نظارت مقرر در ماده 10 قانون احزاب گروهها موظفند هرگونه اجتماعی را که بعنوان فعالیت گروهها تشکیل می‌دهند، به اطلاع فرمانداری‌ها برسانند و در صورت تظاهر بیرونی تجمع، قبلاً نسبت به اخذ مجوز به ترتیبی که در مواد بعدی این دستورالعمل آمده است، اقدام نمایند.
( ماده 5 )
استانداران باید ترتیبی را اتخاذ نمایند که تقاضاهای واصله برابر مفاد مواد بعدی این دستورالعمل مورد رسیدگی قرار گیرد و پس از برگزاری مراسم نیز حداکثر ظرف مدت 48 ساعت گزارش تجمع به حوزه معاونت سیاسی وزارت کشور ارسال شود.
( ماده 6 )
تقاضای برگزاری اجتماعات باید یک هفته قبل از انجام مراسم کتباً و حضوراً توسط نماینده رسمی ومعرفی شده گروه به فرمانداری مربوطه تسلیم شود.
تبصره: رعایت مهلت مقرر در این ماده نسبت به اجتماعاتی که به مناسبتهای غیر قابل پیش بینی تقاضا می‌شود، ضروری نیست و تشخیص موضوع با استانداری است.
( ماده 7 )
گروه موظف است برای تشکیل اجتماعات، تعهدی مبنی بر عدم حمل سلاح و عدم اخلال نسبت به مبانی اسلام و امنیت به فرمانداری محل تسلیم نماید.
( ماده 8 )
گروه موظف است قبل از تشکیل اجتماعات در موقع تسلیم درخواست خود، موارد زیر را دقیقاً مشخص نماید و مدارک لازم را ارائه دهد.
الف ـ موضوع تجمع و هدف از برگزاری آن
ب ـ تاریخ برگزاری و ساعات آغاز و پایان آن
ج ـ محل برگزاری تجمع
د ـ مشخصات کامل مسئولین اجرایی و انتظامی با معرفی نامه کتبی از گروه مربوطه
( ماده 9 )
فرمانداری‌ها مکلفند تقاضاهای واصله را ظرف مدت 24 ساعت، همراه با کلیه ضمائم مذکور در مواد 7 و 8 این دستورالعمل برای صدور مجوز به استانداری مربوطه ارسال نمایند.
( ماده 10 )
هرگونه تغییر در مراسم باید از سوی برگزارکنندگان به فرمانداری محل و در نهایت به استانداری اعلام شود و موافقت کتبی استانداری اخذ شود.
تبصره: کلیه موارد تذکر داده شده در اجازه نامه استانداری برای برگزار کنندگان مراسم لازم الاجرا می‌باشد.
( ماده 11 )
مسئول انتظامات داخلی گروه برگزار کننده تجمع، باید پس از خاتمه مراسم، گزارشی را همراه با نوار سخنرانی‌ها به استانداری تسلیم نماید.
( ماده 12 )
استانداریها برای صدور مجوز باید تنها برابر مفاد مندرج در ماده 6 قانون احزاب و تبصره 2 ذیل آن و مواد مندرج در این دستورالعمل اقدام کنند و با توجه به آزادی‌های مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، از هرگونه اقدام انسدادی بطور جدی پرهیز نمایند و بستر آرامی را برای طرح نظرات اقشار مختلف مردم و گروهها فراهم آورند.
( ماده 13 )
مراتب موافقت یا مخالفت استاندار با تجمعات درخواستی به طور همزمان به اطلاع فرمانداری و ناحیه انتظامی مربوط می‌رسد و از طریق ناحیه انتظامی و فرمانداری بلافاصله موضوع به منطقه انتظامی مربوط ابلاغ می‌گردد. بدیهی است نیروی انتظامی مسئول و موظف است نسبت به تدمین امنیت تجمع اقدام نماید.
( ماده 14 )
در صورت عدم صدور مجوز تجمع، درخواست‌کنندگان می‌توانند اعتراض خود را به منظور بررسی به حوزه معاونت سیاسی وزارت کشور ارائه نمایند تا مورد بررسی قرار گیرد.
( ماده 15 )
در صورتی‌که گروهی برخلاف تعهدات خود که منجر به اخذ مجوز تجمع گردیده است، اقدام نماید و به نحوی باعث اخلال در نظم، یا موجب تخطی از هر یک از موارد مطروحه در ماده 16 قانون احزاب گردد، پس از گزارش مستند استانداری، موضوع برای اتخاذ تصمیم مقتضی به کمیسیون ماده 10 قانون احزاب احاله خواهد شد.
تبصره: اگر تخطی بوسیله گروه‌هایی صورت گرفته باشد که مجوز فعالیت از کمیسیون ماده 10 احزاب نگرفته اند، با توجه به میزان و نوع آن، مراتب از سوی استانداری به دادگستری محل وقوع تخطی منعکس و این موضوع برای درخواست‌های بعدی گروه مذکور مدنظر استانداری خواهد بود.
همانگونه که مستحضرید به استناد تبصره 2 ماده 6 قانون فعالیت احزاب و جمعیتها صدور مجوز برگزاری راهپیمایی با تشخیص کمیسیون ماده 10 موضوع قانون مذکور امکان پذیر است لذا با توجه به درخواست تعدادی از استانداریها مبنی بر واگذاری اختیار صدور مجوز برگزاری راهپیمایی‌های غیرسیاسی ( مانند روز هوای پاک، روز سلامتی، روز زمین پاک، روزجهانی محیط زیست، روز بهزیستی و تأمین اجتماعی، روز اهدای خون، روز جهانی کودک، روز جهانی نابینایان، روز خانواده و....) موضوع در کمیسیون موضوع ماده 10 قانون فعالیت احزاب و جمعیتها طرح و با صدور مجوز راهپیمایی‌های مذکور توسط استانداران محترم با رعایت موارد زیر موافقت گردید:
- صدور مجوز انجام راهپیمایی‌های غیرسیاسی با مسئولیت استاندار و در محدوده استان مجاز می‌باشد.
- مواد 6 و 16 قانون فعالیت احزاب و جمعیتها در هنگام صدور مجوز به درخواست کنندگان یادآوری و تأکید گردد.
- در صورت مخالفت استاندار با انجام راهپیمایی دلایل مستند مخالفت برای اتخاذ تصمیم به کمیسیون اعلام گردد.
- نتیجه تصمیمات استانداران درخصوص اجرای این مصوبه در مقاطع شش ماهه برای اطلاع اعضای کمیسیون به وزارت کشور ارسال گردد.
لذا خواهشمنداست دستور فرمائید در چارچوب مصوبه مذکور و فرم‌های ضمیمه نسبت به صدور مجوز برای راهپیمایی‌های غیرسیاسی اقدام و نتیجه را به این کمیسیون اعلام نمایند.